Groot onderhoud aan snelwegen biedt een unieke kans voor werkgevers die willen verduurzamen

In 2025 voert Rijkswaterstaat omvangrijke onderhoudswerkzaamheden uit aan snelwegen en bruggen in Nederland. Vanwege de schaal is het onmogelijk om dit alleen in de weekenden en nachten te doen, waardoor veel van het werk overdag plaatsvindt. Dit veroorzaakt aanzienlijke hinder voor automobilisten. Belangrijke snelwegen zoals de A1 en A12 zijn tijdelijk of gedeeltelijk afgesloten, wat kan leiden tot extra reistijd van meer dan een uur. Hoewel veel mensen de nadruk leggen op de overlast, biedt dit onderhoud werkgevers juist een unieke kans om hun medewerkers anders te laten reizen.

Wij zien dat steeds meer Nederlandse werkgevers zich inzetten om hun mobiliteit te verduurzamen, gedreven door intrinsieke motivatie of vanwege wetgeving zoals de CO2-registratieplicht. Toch blijft het een uitdaging om medewerkers uit de auto te krijgen. Autorijden is sterk ingesleten in ons dagelijks gedrag, en de infrastructuur is hier optimaal op ingericht met bijvoorbeeld goed onderhouden snelwegen en voldoende parkeergelegenheid. Er zijn nauwelijks obstakels voor automobilisten om met de auto naar hun werk te reizen.

De grootschalige projecten van Rijkswaterstaat brengen hier (tijdelijk) verandering in. Automobilisten ondervinden veel hinder, waardoor het niet langer vanzelfsprekend is om tijdens de spits met de auto naar het werk te gaan. Een dergelijke ingrijpende verandering van de omgeving biedt een uitstekende kans voor gedragsverandering, omdat medewerkers hierdoor openstaan om alternatieven te overwegen.

Als werkgever kun je deze kans aangrijpen om medewerkers te stimuleren anders te reizen. Denk bijvoorbeeld aan de volgende gedragsveranderingen:

• Fietsen: Medewerkers die binnen een straal van 15 km wonen en hinder ondervinden, kunnen de overstap naar de (elektrische) fiets maken
• Treinreizen: Voor medewerkers die grotere afstanden via de snelweg afleggen, kan de trein een aantrekkelijk alternatief zijn
• Spreiden: Moedig medewerkers aan hun kantoordagen te spreiden, in plaats van alleen op drukke dagen zoals dinsdag en donderdag te komen
• Spits vermijden: Stimuleer medewerkers om buiten de spitsuren van en naar kantoor te reizen, zodat zij drukte vermijden

Een veranderende omgeving leidt niet automatisch tot ander reisgedrag van medewerkers. Het is essentieel om hier proactief mee aan de slag te gaan. In plaats van af te wachten, kun je in het kader van de grootschalige werkzaamheden doelgericht veranderingen doorvoeren om verschillende gedragingen te stimuleren. Je kunt denken aan het volgende:

• 100% vergoeding voor OV-reizen: Moedig medewerkers aan het openbaar vervoer te kiezen als alternatief
• Hogere fietsvergoeding of leaseplan: Verhoog de fietsvergoeding naar bijvoorbeeld 30-40 cent, introduceer een leasefiets biedt medewerkers de mogelijkheid om fietsen uit te proberen
• Vergaderingen pas na 10 uur: Plan vergaderingen later op de ochtend om spitsuren te vermijden
• Gezonde lunch op woensdag en vrijdag: Verhoog de aantrekkelijkheid van kantoorbezoeken op minder ‘populaire’ dagen door een uitgebreide en gezonde lunch aan te bieden

Autorijden blijft een uitdaging om te veranderen. Daarom is het ook belangrijk te onderzoeken hoe dit gedrag ontmoedigd kan worden. Overweeg bijvoorbeeld om parkeerplaatsen (tijdelijk) om te bouwen tot zichtbare fietsenstallingen, of om reiskostenvergoedingen voor autorijders die binnen 15 kilometer afstand van het werk wonen, te schrappen of te verlagen.

Weet dat elke organisatie uniek is en medewerkers verschillende behoeften hebben. We raden je daarom vooral aan om in gesprek te gaan met je medewerkers om te achterhalen wat hen belemmert om hun reisgedrag te veranderen, en probeer ze hierin tegemoet te komen.